7.26.2013



„POWSTAŃCZY OBIEKTYW” WARSZAWA W OBIEKTYWIE POWSTAŃCZYCH FOTOREPORTERÓW BIURA
INFORMACJI I PROPAGANDY AK.


Wyjątkowa wystawa w Fotoplastikonie, przygotowana specjalnie na obchody 69. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. 48 fotografii, ożywionych dzięki zastosowaniu techniki stereoskopii prezentuje wydarzenia sierpnia i września 1944 roku oczami  powstańczych fotoreporterów. Entuzjazm pierwszych dni, biało - czerwone flagi na ulicach stolicy, przebieg walk na powstańczych frontach
i Warszawa – miasto konające na oczach jej bohaterskich obrońców. Te i wiele innych obrazów uwiecznione na 48 stereoskopowych obrazach, do zobaczenia
po raz pierwszy już od 25 lipca do 31 sierpnia 2013 roku, tylko w Fotoplastikonie Warszawskim.

Fotoreporterzy  BIP 
Gdy 1 sierpnia 1944 roku na ulicach Warszawy wybuchło powstanie,
od pierwszych minut do akcji czynnie włączyli się fotoreporterzy Biura Informacji i Propagandy, dokumentując na gorąco przebieg starć, sukcesy Armii Krajowej
i codzienne życie mieszkańców wyzwolonych dzielnic miasta. Większość z nich była przeszkolona na konspiracyjnych kursach Referatu Fotograficznego prowadzonego przez Wacława Żdżarskiego i przygotowana do rejestrowania działalności służb AK w warunkach powstania. Kilku fotoreporterów dołączyło do tej grupy już po wybuchu powstania. Z zachowanych dokumentów i zdjęć udało się ustalić znaczną część nazwisk Fotograficznych Sprawozdawców Wojennych BIP KG AK, do grupy tej należeli: Andrzej Ancuta „Kier”, „Coeur”, Stefan Bagiński „Stefan”, Halina Bala „Małgorzata”, Stanisław Bala „Giza”, Władysław Bala „Gozdawa”, Wojciech Bana „Szach”, Sylwester Braun „Kris”, „Kar”, „Kora”, „Pol”, „Rad”, Tadeusz Brzeski „Zdzi”, Maria Budzanowska „Gnom”, Janusz Cegiełła „Rawicz”, Wiesław Ganin „Gil”, Albert Gerlach „Hawrań”, Jerzy Jabrzemski „Jabrzemski”, Joachim Joachimczyk „Joachim”, Bogusław Kalasiewicz „Wojnar”,  Czesław Kotlarczyk „Czema”, Bernard Marwiński „Marwiński”, Jerzy Michalski „Korczak”, Stanisław Olkusznik „Śmiałowski”, Zbigniew Romanowski „Nowy”, Nowicki”, Witold Romański „Kuba”, Leszek Rueger „Grzegorz”, Michał Stabrowski „Lubicz”, Mieczysław Ubysz „Wilk”, Jerzy Zarzycki „Pik”, Wacław Żdżarski „Kozłowski”. Kolejna grupa powstańczych  fotoreporterów  BIP jest znana tylko z pseudonimów: „Dan”, „Dariusz”, „Garbaty”, „Grześ”, „Kolec”, Major”, „Rybak”, Topór”, „Topór I”, „Tor”, Wacek” i „Zdzisław”.

Kierownikiem laboratorium fotograficznego Wydziału Propagandy BIP od lutego 1944 był Władysław Bala, który w Godzinę „W” przejął zakład fotograficzny
w sklepie Ernsta Neumanna przy ul. Mazowieckiej 6. Każdy z fotoreporterów BIP otrzymał zaświadczenie, że jest żołnierzem AK i pełni czynności Fotograficznego Sprawozdawcy Wojennego (FSW). Wydział propagandy wyposażył ich w aparaty, (przeważnie była to Leica Standard) oraz materiały fotograficzne, które po naświetleniu przekazywali do obróbki w laboratorium.

Z każdego technicznie dobrze wykonanego negatywu wykonywano
w laboratorium kilka odbitek formatu 13 x 18 cm, opisywanych ołówkiem
na odwrocie sygnaturą złożoną z dwóch numerów – negatywu i poszczególnej klatki. Dodatkowo umieszczano także pseudonim fotoreportera i opis miejsca wykonania zdjęcia, czasem też krótki komentarz. Wydział Propagandy przekazywał następnie zdjęcia serwisowi prasowemu oraz służbom odpowiedzialnym za tworzenie gazetek ściennych. Za pomocą szpilek i pinesek umieszczano je na tablicach w różnych punktach miasta, informując
o najważniejszych wydarzeniach z innych dzielnic, ogarniętej powstaniem Warszawy.

W początkowym okresie walk powstańczych fotoreporterzy BIP otrzymywali konkretne zadania do wykonania, Wydział Propagandy wysyłał ich też w różne miejsca, z konkretnymi wskazówkami. W miarę upływu czasu, wraz z kurczeniem się terenu kontrolowanego przez powstańców, swoboda działania i doboru tematów fotoreporterów BIP zwiększała się. Dokumentowali oni przede wszystkim powstańcze sukcesy, zdobyte i bronione placówki, powstańcze oddziały, zniszczenia miasta, a także życie codzienne i los ludności cywilnej.

7.11.2013

60 URODZINY STARÓWKI

"Zapiecek Rybaki, Kanonia..." to wystawa, która jest częścią obchodów 60 rocznicy odbudowy Starego Miasta - dla wszystkich miłośników tematu, pełny program imprez 60 urodzin Starówki:


60 Rocznica Odbudowy Starego Miasta w Warszawie
Kilka lat po II wojnie światowej w Warszawie, dzięki entuzjazmowi i zaangażowaniu wielu
ludzi, rozpoczęto pierwszą na świecie na tak dużą skalę rekonstrukcję zabytkowego centrum
miasta. 22 lipca 1953 r. nastąpiło oficjalne otwarcie I części tzw. Traktu Starej Warszawy. Do
użytku oddano wówczas zrekonstruowane kamienice położone przy Rynku Starego Miasta
oraz niektóre z kamienic na ulicach Piwnej i Zapiecek. Był to pierwszy etap Odbudowy
Starego Miasta.
Rekonstrukcja Starówki była precedensem w skali światowej i podważyła podstawową zasadę
teorii konserwatorskiej, kwestionującą odtwarzanie zabytków. Dzisiaj, po 60 latach, Stare
Miasto jest najliczniej odwiedzanym miejscem w Warszawie. Wyrazem uznania dla dokonań
polskich konserwatorów było wpisanie Starego Miasta w 1980 r. na Listę Światowego
Dziedzictwa UNESCO.
Miasto Stołeczne Warszawa we współpracy z instytucjami
kultury i edukacji zaprasza 20-21 lipca 2013 r.
(sobota-niedziela) na
60 URODZINY STARÓWKI
w programie m.in.
POKAZY FILMÓW
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, Filmoteka Narodowa, Wytwórnia Filmów
Dokumentalnych i Fabularnych i Fundacja Jazz Art zapraszają 20 lipca w godz. 21.00-22.00
na wieczorny seans filmowy na Rynku Starego Miasta. W ramach Jazzu na Starówce
pokazywane będą filmy archiwalne o Starym Mieście.
Kontakt: tel. +48 519 047 223
www.um.warszawa.pl
* * *
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy zaprasza 20-21 lipca na pokaz filmów w Kinie
Muzeum Historycznego m.st. Warszawy:
● Warszawa nie zapomni, godz. 13:00;
● O Warszawie jeszcze raz, godz. 15:00.
Wstęp wolny, decyduje kolejność zgłoszeń.
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Rynek Starego Miasta 28/42.
Kontakt: tel. 22 531 38 39
www.mhw.pl
* * *
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków
zapraszają 20 lipca na pokaz filmów dokumentalnych w siedzibie Centrum Interpretacji
Zabytku w godz. 16.00-20.00 przy ul. Brzozowej 11/13.
Kontakt: tel. +48 519 047 223
KONCERT
Koncert Agaty Kurzyk
Wiolonczela w_ śród+miejskich ulic,
inspirowany utworami opiewającymi warszawskie Stare Miasto.
Agata Kurzyk – wiolonczela,
Teatr Światła – performance.
Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej (SCEK), 21 lipca, godz. 20.00.
Czy można połączyć klasyczne piękno wiolonczeli z elektroniką? Czy z jednego instrumentu
można wydobyć brzmienie i dynamikę całej orkiestry? Jak kobiecość, subtelność i
wrażliwość wyraża się w zderzeniu z siłą nowoczesnej technologii? Steampunkowa
wiolonczelistka Agata Kurzyk, laureatka m.in. Sopot Fringe Festiwal, zwyciężczyni finałów
Europy Wschodniej konkursu BOSS Loop Station World Championship 3 (Budapeszt 2012) -
udowadnia to. Dzięki zastosowaniu techniki zapętlania motywów przy użyciu loopera,
warstwa dźwiękowa rozrasta się wielogłosowo. Rytmy i współbrzmienia, które się na siebie
nakładają, przenoszą słuchacza w inny wymiar akustyczny. Koncert odbędzie się w
Amfiteatrze przy Starej Prochowni SCEK, ul. Boleść 2.
Kontakt: tel. 22 831 53 93
www.scek.pl
* * *
DOM SPOTKAŃ Z HISTORIĄ
20 lipca, sobota
W ciągu dnia (12.00-20.00) – pokazy fragmentów filmów dokumentalnych i kronik,
przedstawiające przemiany Starego Miasta w XX w.
Godz. 12.00 – Co się kryje za fasadą? – krótka prezentacja i spacer, prowadzone przez
varsavianistę Jarosława Zielińskiego. Dla wielu może być zaskoczeniem, że za
zrekonstruowanymi fasadami staromiejskich kamienic kryją się zwykłe domy i osiedla
mieszkalne z zupełnie innymi podziałami niż to miało miejsce przed wojną. Zapraszamy na
spacer po podwórkach i niedostępnych na co dzień zakamarkach Starego Miasta.
21 lipca, niedziela
W ciągu dnia (w godz. 12.00-16.00 i 18.00-20.00) – pokazy fragmentów filmów
dokumentalnych i kronik przedstawiające przemiany Starego Miasta w XX w.
Godz. 12.00 – Znajdź różnice - fotogra miejska, w której uczestnicy z aparatem
fotograficznym będą poszukiwali różnic między przedwojenną i odbudowaną po wojnie
Starówką (z wykorzystaniem zdjęć, relacji z Archiwum Historii Mówionej, planów
architektonicznych).
Zapisy: tel. 22 255 05 45
Godz. 16.00 – pokaz filmu fab. Ja tu rządzę (1939, 97’), reż. Mieczysław Krawicz.
Przedwojenna komedia, której akcja rozgrywa się na Warszawskiej Starówce.
Dom Spotkań z Historią, ul. Karowa 20.
Kontakt: tel. 22 255 05 45
www.dsh.pl
WYSTAWY
Zapiecek, Rybaki, Kanonia... Starówka z początku XX wieku na fotografiach
Zdzisława Marcinkowskiego.
Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza do Fotoplastikonu Warszawskiego na
wystawę zdjęć autorstwa Zdzisława Marcinkowskiego, ukazujących Warszawską Starówkę i
okolice z początku XX w. Fotografie zostały wykonane aparatem stereoskopowym, dzięki
czemu oglądane obrazy sprawiają wrażenie niezwykle realistycznych. Na 48 szklanych
stereoparach zostały uchwycone m.in. malownicze i nieistniejące zakamarki warszawskiej
Starówki, uroczystości patriotyczne na Rynku, tramwaje przed kościołem Świętej Anny na
Krakowskim Przedmieściu i moment usuwania pomnika Paskiewicza sprzed Pałacu
Namiestnikowskiego.
Wystawa będzie prezentowana od 3 do 25 lipca, od wtorku do soboty, w godz. 10.00-18.00 w
Fotoplastykonie Warszawskim w Al. Jerozolimskich 51. Fotografie pochodzą ze zbiorów
Archiwum Państwowego m.st. Warszawy.
Kontakt: tel. 22 629 60 78
www.1944.pl
* * *
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy zaprasza od 20 lipca na wystawę czasową
w piwnicach staromiejskich pt. Różne drogi odbudowy. Wernisaż 19 lipca o godz. 18.30.
Wystawa będzie czynna do 31 sierpnia 2013 r., w godzinach 10:00-18:00 (wtorek-czwartek) i
10:00-20:00 (piątek-niedziela). Wystawa prezentuje różne podejścia do zagadnienia
odbudowy miast zniszczonych w czasie II wojny światowej.
Wstęp wolny, wejście przez Centrum Obsługi Zwiedzających, Rynek Starego Miasta 28.
Kontakt: tel. 22 531 38 39
www.mhw.pl
* * *
Wystawa plenerowa Od Pasażu Simonsa do Placu Krasińskich - spacer historyczny.
Europejski Dom Spotkań Młodzieży w Warszawie przygotował wystawę o historii ulicy
Długiej w latach 1900-1944, doskonale oddając kontrast pomiędzy przedwojenną świetnością,
a wojennymi zniszczeniami tej części Warszawy. Dzięki historycznym zdjęciom i dokładnym
opisom można odbyć prawdziwą podróż w czasie, przybliżającą losy stolicy i jej
mieszkańców, a także pokazującą jak historia wpłynęła na warszawską architekturę.
Partnerem wystawy jest firma BBI Development NFI SA.
Wystawę można oglądać w dniach 20-21 lipca, w godz. 11:00-19:00, w siedzibie
Europejskiego Domu Spotkań Młodzieży w Warszawie, ul. Długa 18/20, wejście lewą bramą
na podwórze.
Kontakt: tel. 22 635 01 15
www.edsm.pl
* * *
Starówka Warszawska w obiektywie, wystawa prac nauczycieli - uczestników kursu
fotograficznego.
Wystawa Warszawskiego Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
przygotowana w galerii WCIES. Wernisaż wystawy 20 lipca o godzinie 11.00, poprzedzony
wykładem: „Ulica Stara – historia ludzi i miejsc”, w siedzibie WCIES, ul. Stara 4.
Kontakt: tel. 22 628 01 79 w. 11
www.wcies.edu.pl
* * *
Wystawa fotogramów i spotkanie z członkami Oddziału Stare Miasto Towarzystwa
Przyjaciół Warszawy - historia i działalność.
Termin i miejsce: 20 i 21 lipca, w godz. 11.00-17.00, siedziba Oddziału Stare Miasto TPW,
ul. Nowomiejska 5.
Kontakt: tel. 22 831 53 32
www.tpw.org.pl
* * *
Wystawa plenerowa 60 rocznica Odbudowy Starego Miasta w Warszawie.
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków od 20 lipca zaprasza na wystawę poświęconą
rocznicy Odbudowy.
Miejsce: dziedziniec przed Pałacem Branickich, ul. Nowy Świat 18/20.
Kontakt: tel. +48 519 047 223
www.um.warszawa.pl
* * *
Plenerowa wystawa pokonkursowa prac uczniów w wieku 16-19 lat Detal w architekturze i
element kultury Starego Miasta, w technice ołówek, tusz lub akwarela.
W pracach zostały wyeksponowane elementy architektoniczne Starego Miasta, dodające
budynkom epokowego charakteru i wyróżniającego je na tle innych fasad.
Termin i miejsce wystawy: 19 września – 18 października 2013 r., Nowy Świat 18/20,
dziedziniec Pałacu Branickich.
Kontakt: tel. 22 831 06 96
www.um.warszawa.pl
SPACERY
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy zaprasza 20 i 21 lipca na bezpłatne zwiedzanie:
- Piwnic Staromiejskich (Rynek Starego Miasta 28/42), w godz. 10:00, 12:00 i 14:00
(decyduje kolejność zgłoszeń w dniu zwiedzania);
- Barbakanu, w godz. 10.00–20.00 (ul. Nowomiejska);
- Centrum Interpretacji Zabytku, w godz. 10.00–20.00 (ul. Brzozowa 11/13).
Muzeum zaprasza ponadto na plenerowe lekcje na Starówce dla dzieci z opiekunami
(zapisy pod numerem tel. 22 531 38 52):
- Staromiejski Zwierzyniec – spacer dla dzieci szlakiem elementów
architektonicznych przedstawiających zwierzęta i potwory; sob., niedz. w godz.
10:00-11:00;
- Mury obronne – oprowadzanie z komentarzem historycznym: sob., niedz. w
godz. 12:00-13:00.
Spacery rozpoczną się pod pomnikiem Syrenki na Rynku Starego Miasta.
Kontakt: tel. 22 531 38 52,
www.mhw.pl
* * *
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy zaprasza na wykład połączony ze spacerem po Starym
Mieście:
● Śladami pomysłów Zachwatowicza – 20 i 21 lipca o godz. 11.00-12.30, 13.00-14.30, 15.00-
16.30; zbiórka w siedzibie TWP na Placu Zamkowym 10.
● Spacer z przewodnikiem o zmierzchu - Miasto Stara Warszawa - wydarzenia, tajemnice i
legendy, 20 lipca, o godz. 19.00-21.00, spotkanie przed siedzibą TPW Plac Zamkowy 10.
(dodatkową atrakcją będzie parada członków TPW w strojach historycznych).
Kontakt: tel. 22 831 61 75
www.tpw.org.pl
* * *
Style architektoniczne na Starym Mieście i Nowym Mieście.
Technikum Architektoniczno-Budowlane im. S. Noakowskiego zaprasza na spacery z
przewodnikiem.
Termin: 20-21 lipca, godz. 11.00 i 11.30;
Czas trwania: 40 min. – 1 h.
Zbiórka pod kolumną Zygmunta.
Kontakt: tel. 22 831 06 96
www.tab.edu.pl
* * *
Sztafeta przewodnicka
Warszawskie Koło Przewodników Miejskich PTTK zaprasza na spacer:
- Sztafeta Przewodnicka po Starym Mieście 21 lipca o godz. 11.00;
zbiórka przy ul. Piwnej, przed wejściem do kościoła pw. św. Marcina.
Przewodnicy miejscy oprowadzą po uliczkach Starego Miasta i zakończą spacer w jego sercu,
czyli na Rynku. Uroczystym zakończeniem spaceru będzie - jak przed 60-ciu laty - przecięcie
wstęgi na cześć budowniczych, którzy podnieśli Starówkę z ruin.
Kontakt: tel. 22 629 28 40
www.wkpm.pl oraz na Facebooku
WYKŁADY
Muzeum Historyczne m.st. Warszawy i Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków
zapraszają:
● 20 lipca o godz. 12.00 na wykład o sgraffitach staromiejskich Kolorowa Starówka;
● 21 lipca o godz. 12.00 na wspomnienia z Odbudowy;
● 5 sierpnia 2013 r. o godz. 18.30 na wykład pana Romualda Morawskiego Od ruin do
miasta.
Kiedyś śpiewano o tym piosenki. Cały naród budował swoją stolicę w niezwykle szybkim, jak
mówiono – warszawskim tempie. We wspomnieniach zacierają się powoli obrazy zarówno
zniszczonego jak i odbudowywanego miasta. Na spotkaniu będzie mowa o tym jak
powstawało z ruin.
Wykłady w siedzibie Centrum Interpretacji Zabytku przy ul. Brzozowej 11/13;
Kontakt: tel. +48 695 645 095
www.mhw.pl
KONKURSY
Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej organizuje konkurs plastyczny Obraz mojej
Warszawy. Warszawska Starówka. Konkurs jest adresowany do uczniów szkół
podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz uczestników zajęć w Domach
Kultury, klubach i placówkach edukacji pozaszkolnej z terenu Warszawy. Prace na konkurs
będą przyjmowane od 1 lipca do 10 listopada 2013 r.
Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej, ul. Jezuicka 4.
Kontakt: tel. 22 831 53 93
www.scek.pl
* * *
Pełnomocnik Prezydenta m.st. Warszawy ds. Zarządzania Światowym Dziedzictwem
UNESCO zaprasza do udziału w konkursie fotograficznym Dosłownie OWHC,
organizowanym przez Organizację Miast Światowego Dziedzictwa (OWHC) na
charakterystyczny widok miasta wraz z literami, które stanowią skrót nazwy OWHC.
Zdjęcia należy przesyłać poprzez stronę internetową organizatora do dn. 31 lipca 2013.
Nagroda dla zdjęć z Polski - 500 euro. Drugi, międzynarodowy etap konkursu zostanie
rozstrzygnięty po 15 września.
Szczegółowe informację na stronie: www.ovpm.org/en/literally_owhc oraz na Facebooku
MHW.
POCZTÓWKA
Europejski Dom Spotkań Młodzieży w Warszawie przygotował okolicznościową
pocztówkę z Rynkiem Starego Miasta z okresu Odbudowy i z widokiem współczesnym.
Pocztówka jest dostępna w siedzibie Europejskiego Dom Spotkań Młodzieży oraz w punktach
Informacji Turystycznej przy Rynku Starego Miasta i w Pałacu Kultury i Nauki. Pocztówka
jest bezpłatna.
Europejski Dom Spotkań Młodzieży (EDSM) w Warszawie, ul. Długa 18/20.
Kontakt: tel. 22 635 01 15
www.edsm.pl