Albania to kraj położony w południowo-wschodniej Europie w zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego, na brzegu Adriatyku i Morza Jońskiego. Kiedyś zwano go także Arbenią, przez ludność miejscową określany jest mianem Shqiperii, natomiast dla Turków, wieloletnich okupantów tych ziem to Arnavutluk.
Do dziś nie wyjaśnione jest pochodzenie Albańczyków. Jedni badacze uważają, że ich korzenie sięgają ludów używających języka łacińskiego, a za źródłosłów nazwy Shqiperia przyjmują słowo "escipio", to jest "pojmuję". Inni twierdzą, że Albańczycy są wypartymi z Epiru Pelazgami (pierwotna, przed grecka ludność Grecji, o nie wyjaśnionym rodowodzie etnicznym). Najnowsze badania wiążą ich pochodzenie z plemieniem Ilirów zaliczanym do ludów indoeuropejskich.
W 168 roku tereny zamieszkałe przez Albańczyków zostały podporządkowane Rzymowi, a od roku 395 stały się prowincją Cesarstwa Bizantyjskiego. Na przełomie VI i VII napłynęły na nie plemiona słowiańskie, a w IX -XI stuleciu wchodziły w skład cesarstwa Bułgarii. Pierwsze państwo albańskie powstało w XII wieku, w XIV zostało podbite przez Serbów. Około 1435 jego ziemie zajęli Turcy, wyzwolono je częściowo po powstaniu zainicjowanym przez narodowego bohatera Albanii Skanderbega (właściwie Jerzego Kastrioty, żyjącego ok. 1405 - 1468 roku). Ponownie Turcy zajęli te terytoria pod koniec XV wieku. Niepodległość uzyskała Albania w 1912 roku, do wybuchu II wojny światowej była kolejno księstwem, królestwem, republiką i ponownie królestwem. 28 listopada 1944 roku Albania ogłoszona została republiką ludową, a władzę przejęła komunistyczna APP kierowana przez Envera Hodżę, który sprawował władzę do swojej śmierci w roku 1985.
Albańczycy tworzą do dziś nację zamkniętą w sobie i odrębną od wszystkich innych. W kraju tym długo, a niektórzy twierdzą, że do dziś panuje ustrój oparty na organizacji rodowej rządzącej się własnym kodeksem obowiązujący w sprawach majątkowych, zwyczajowych i innych. Przestrzeganym tam przez wieki prawem były rodzinne więzy, honor i normy prawa zwyczajowego (Kanun). Ważny jego element to zgodne z określonymi regułami ukaranie śmiercią zabójcy. Ta rytualna zemsta powtarzana w zwaśnionych rodzinach przez pokolenia powodowała niekiedy, brak męskich potomków co doprowadzało do wyniszczenia i upadku całych rodów.
Albania to kraj gdzie obok siebie żyli muzułmanie oraz chrześcijanie, ci ostatni przede wszystkim obrządku wschodniego. Obecnie jest to kraj o dużej tolerancji religijnej, co jest efektem faktu, że w latach 1967 - 1990 wyznawanie tam jakiejkolwiek religii było zakazane i karane. Enver Hodża twierdził, że socjalizm buduje się znojem, a nie modlitwami.
Zdjęcia, które pokazujemy zostały wykonane w 1951 roku. Ich autor zwiedzał niestety Albanię, co mnie jako etnografa bardzo smuci podróżując po utartych, łatwych do przemierzenia szlakach. Odwiedzał głównie miasta, punkty historyczne, kurorty czyli ogólnie zadowolił się miejscami łatwo dla turysty przystępnymi. Na fotografiach obejrzeć więc możemy, posuwając się po mapie z północy na południe : Szkodrę, Durres, Tiranę, Elbasan, Berat, Korczę, Vlorę, Dhermi, Tepelenę, Gjiokaster, Sarandę, Butrini.
Niestety w zestawie tym nie ma zdjęć ze wsi, małych miasteczek oraz ciągle jeszcze i dziś mało dostępnych Gór Północnoalbańskich zwanych też Alpami Albańskimi. Nazwę swą zawdzięczają one nie tyle wysokość szczytów , ale raczej niedostępność, dzikiej przyrodzie i wapiennej, typowej dla wszystkich Alp budowie. To że nasz fotograf tam się nie zapuścił nie dziwi specjalnie bo są to obszary także współcześnie prawie pozbawione jakiejkolwiek infrastruktury, po których i teraz powinno się podróżować jedynie z miejscowym przewodnikiem.
Mimo tych braków kolekcja warta jest obejrzenia, pokazuje bowiem kraj niezbyt odległy od Polski, ale dla przeciętnego Polaka dosyć egzotyczny i fascynujący. Jedno jest pewne do Albanii i Albańczyków nie można mieć stosunku obojętnego i indyferentnego
Elżbieta Piskorz - Branekova
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz